Lion Kneading/making Biscuits

ဂရိဒဏ္ဍာရီ ထဲက Romeo နဲ့ Juliet (သို့) Thisbe and Pyramus

Romeo နဲ့ Juliet ဆိုတဲ့ ဂန္တဝင် အချစ်ဇာတ်လမ်းလေးကို လူတိုင်းသိကြမယ်ထင်ပါတယ်..။ မိဘတွေရဲ့ တစ်ဖက်စွန်းရောက်တဲ့ အတ္တကြောင့် သေကွဲ ကွဲခဲ့ရတဲ့ ရင်နာစရာ ဇာတ်လမ်းလေးတစ်ခုပါ။ ဒီဇာတ်လမ်းကို ဖန်တီးရေးသားခဲ့တဲ့သူကတော့ နာမည်ကျော် စာရေးဆရာကြီး William Shakespeare (ဝီလီယမ်​ ရှိတ်​စပီးယား) ဖြစ်ပါတယ်။ Romeo နဲ့ Juliet ဆိုတဲ့ ဂန္တဝင် အချစ်ဇာတ်လမ်းလေးရဲ့ ရသပေးစွမ်းနိုင်မှုက အားကောင်းလွန်းလှတာကြောင့် Romeo နဲ့ Juliet တို့ဟာ အမှန်တကယ်သက်ရှိထင်ရှား ရှိခဲ့ဘူးတယ်၊ ဒီဇာတ်လမ်းဟာလည်း ဖြစ်ရပ်မှန်ဇာတ်လမ်းတစ်ခုလို့ ထင်မြင်လာကြပါတယ်။

တကယ်တော့ Romeo နဲ့ Juliet ဆိုတဲ့ ဂန္တဝင် အချစ်ဇာတ်လမ်းလေးဟာ စိတ်ကူးယဉ်ဇာတ်လမ်းလေးတစ်ပုဒ်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ စာရေးဆရာကြီး William Shakespeare ဟာ Romeo and Juliet ဇာတ်လမ်းအတွက် အခြေခံဇာတ်ကွက်ဇာတ်လမ်းတွေကို Arthur Brooke ရဲ့ The Tragical History of Romeus and Juliet ဆိုတဲ့ ကဗျာကနေ ရယူခဲ့တယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။ အဲဒီကဗျာဟာ Shakespeare ရဲ့ Romeo and Juliet ပြဇာတ် ပထမဖျော်ဖြေမှုမတိုင်မီ ရှစ်နှစ်ခန့်က ၁၅၈၇ ခုနှစ်မှာ ပုံနှိပ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်လိုပဲပြောပြော အစားထိုးဖန်တီးတင်ဆက်မှုအားကောင်းတာကြောင့် မူရင်းဇာတ်လမ်းဇာတ်ကွက်တွေအစား Romeo and Juliet ဇာတ်လမ်းသာ လူသိများပါတော့တယ်။

အမှန်ကတော့ Romeo and Juliet နဲ့ဇာတ်အိမ်ဖွဲ့ပုံတူညီနေတဲ့ ဇာတ်လမ်းတွေ အများကြီး ရှိနေပါသေးတယ်။ ၁၃ ရာစုက မတူညီတဲ့ နိုင်ငံရေးအုပ်စုနှစ်ခုကို အခြေတည်ရေးသားထားတဲ့ ကဗျာဆရာ Dante ရဲ့ The Divine Comedy လို့အမည်တွင်တဲ့ ကဗျာတစ်ပုဒ်ရှိပါတယ်။ အဲဒီကဗျာထဲက Montecchi နဲ့ Capelleti ဆိုတဲ့ ချစ်သူနှစ်ဦးအကြာင်းကလည်း Romeo and Juliet ဇာတ်လမ်းလိုပါပဲ။ ၁၅ရာစုအကုန်ပိုင်း ၁၄၇၆ ခုနှစ်မှာတော့ စာရေးဆရာ Masuccio Salernitano ရေးသားထုတ်ဝေခဲ့တဲ့ Il Novellino လက်ရွေးစဉ်စာစုတွေထဲမှာလည်း Romeo and Juliet ဇာတ်လမ်းလိုမျိုး ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ် ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ ၁၅၉၄ ခုနှစ်မှာ Girolamo del Corte က သူရဲ့ Storia di Verona စာစုမှာ Romeo နှင့် Juliet တို့ရဲ့ဖြစ်ရပ်နဲ့ ဆင်တူတဲ့ ဇာတ်လမ်းတစ်ခုကို ရေးသားခဲ့ပါသေးတယ်။ အဲဒီဇာတ်လမ်းဟာ ၁၄ ရာစုမှာ လူကြိုက်အများဆုံး ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ Shakespeare ရဲ့ပြဇာတ်ထဲမှာတော့ ချစ်သူနှစ်ဦးသေဆုံးသွားတဲ့ အလွမ်းဇာတ်လမ်းဖြစ်ပေမယ့် ဒီဇာတ်လမ်းတွေမှာတော့ ချစ်သူနှစ်ဦးက သတ်မသေခဲ့ကြပါဘူး။

စိတ်ဝင်စားစရာ အကောင်းဆုံးကတော့ ၁၅၃၀ မှာ Luigi da Porto ရဲ့ Historia Novellamente Ritrovata di due Nobili Amanti ဆိုတဲ့ ဂန္တဝင်ချစ်သူနှစ်ဦးအကြောင်း ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်ထွက်ပေါ်လာခဲ့တာပါပဲ။ အဲဒီဇာတ်လမ်းထဲမှာတော့ Verona မြို့က Montecchi နဲ့ Capelletti မိသားစုနှစ်ခုအကြောင်း တင်ပြထားပြီး ဇာတ်ဆောင်တွေကတော့ Romeo နဲ့ Giulietta ပါ။ ပြင်သစ်နိုင်ငံသားဇာတ်ကောင်တွေအဖြစ် ဖန်တီးထားပါတယ်။ ဒီဇာတ်လမ်းထဲမှာ Shakespeare ရဲ့ပြဇာတ်ထဲက ဇာတ်ကွက်ဇာတ်လမ်းတွေ ပါဝင်နေပါတယ်။ ဥပမာ ချစ်သူနှစ်ဦး သတ်သေသွားကြတယ်ဆိုတဲ့ ဇာတ်ကွက်မျိုးပါ။

အင်္ဂလိပ် စာဆိုအကျော်အမော်ကြီး William Shakespeare ရဲ့ Romeo နဲ့ Juliet ဇာတ်လမ်းဟာ တကယ်ဖြစ်ရပ်မဟုတ်တာတော့ သေချာပါပြီ။ Shakespeare ဟာ ဘယ်ကဗျာကို မှီးခဲ့ပါသလဲ။ ဘယ်စာစုကို မှီးခဲ့ပါသလဲ။ အများစုကတော့ Arthur Brooke ရဲ့ The Tragical History of Romeus and Juliet ဆိုတဲ့ ကဗျာကို ညွှန်းပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ Luigi da Porto ရဲ့ Historia Novellamente Ritrovata di due Nobili Amanti နဲ့ Girolamo del Corte ရဲ့ Storia di Verona။ ဒါ့အပြင် ဘာတွေရှိသေးသလဲ။ ရှေးအကျဆုံး Romeo နဲ့ Juliet ဇာတ်လမ်း ရှိပါသေးသလား? ရှိခဲ့ပါတယ်။ ရှေးအကျဆုံး စာပေလို့ပြောရမယ့် ဂရိဒဏ္ဍာရီ (Greek Myth) တွေထဲမှာ Romeo နဲ့ Juliet ဇာတ်လမ်းနဲ့ ဆင်တူတဲ့ Pyramus နဲ့ Thisbe ဆိုတဲ့ အချစ်ဇာတ်လမ်းလေး ရှိနေခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီ ဂရိဒဏ္ဍာရီက အစပြုပြီး ဆင်တူရိုးမှာ ကဗျာတွေ၊ စာစုတွေ ခံစားရေးသားကြရင်း တဆင့်ပြီးတဆင့် ပုံစံပြောင်းလို့ Shakespeare ရဲ့ Romeo နဲ့ Juliet ဇာတ်လမ်းအထိ ရောက်ရှိလာတယ်လို့ ယူဆမိပါတယ်။

Greek Myth ရဲ့ Pyramus နဲ့ Thisbe ဇာတ်လမ်းကို စာဖတ်သူတို့ သိရအောင် ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။

အမျိုးသားလေး Pyramus နဲ့ အမျိုးသမီးလေး Thisbe နှစ်ယောက်ဟာ အိမ်ချင်းကပ် အဆောက်အဦးမှာ အတူတူနေထိုင်ကြသူတွေပါ။ ဒါပေမယ့် သူတို့နှစ်ယောက်ဟာ ကလေးဘဝမှာ မျက်နှာချင်းဆိုင် တစ်ခါမျှသာမြင်ခဲ့ဖူးကြဘူးပြီး အသက် ၁၉ နှစ်အရွယ်ရောက်တဲ့အထိ တစ်ယောက်မျက်နှာတစ်ယောက် မမြင်ဖူးကြပါဘူး။ ပြိုင်ဘက်မိသားစုနှစ်စုက ပေါက်ဖွားလာကြတဲ့သူတွေဆိုတော့ သူတို့ရဲ့မိဘတွေက လူငယ်ချင်းမေတ္တာမျှသွားမှာကို မလိုလားကြတဲ့အတွက် မမြင်ဖူးအောင် စီမံထားကြတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉ နှစ်အရွယ်ရောက်လာတဲ့ အမျိုးသမီးလေး Thisbe ရဲ့ အလှသတင်းက အဲဒီနယ်တကြောမှာ ကျော်ကြားလာပါပြီ။ တစ်ဘက်ခန်းမှာ ရှိနေတဲ့ အမျိုးသားလေး Pyramus ဟာ သူငယ်ချင်းတွေထံကနေ တဆင့် Thisbe ကိုသိသွားပြီး တမ်းတမ်းစွဲချစ်မိသွားပါတော့တယ်...။ Pyramus ဟာ Thisbe ကို တွေ့နိုင်အောင် ကြိုးစားပေမယ့် မိဘတွေတားမြစ်မှုကြောင့် မြင်တွေ့ခွင့်မရခဲ့ပါဘူး။ ကံတရားက မျက်နှာသာပေးတော့ သူ့ရဲ့အခန်းနံရံ နံရံအက်ကြောင်းလေးကတဆင့် Thisbe ကိုစားပြောဆိုခွင့် ရလာခဲ့ပြီး ချစ်သူတွေ ဖြစ်ခဲ့ကြပါတော့တယ်။

ညတိုင်းအလိုလို နံရံနားကပ်ပြီး စကားပြောနေကြတဲ့ သူတို့နှစ်ယောက်ကို မိဘတွေကလဲ ရိပ်မိသွားပြီး သင့်ရာလူနဲ့ အိမ်ထောင်ချပေးဖို့ စီမံလိုက်ကြပါတော့တယ်။ ဒီတော့ နှစ်ယောက်သား ခိုးရာလိုက်ပြေးဖို့ ကြံစည်ပြီး တောစပ်နားက ဘုရင် Ninus ရဲ့ဂူသင်္ချိုင်းနားမှာ သူတို့နှစ်ယောက်ဆုံကြမယ်လို့ ချိန်းဆိုလိုက်ကြပါတယ်။ Pyramus က Thisbe ကို အဝတ်အစားအဖြူရောင် ဝတ်လာဖို့လည်း မှာလိုက်ပါသေးတယ်။

ချိန်းဆိုထားတဲ့ နေရာကို Thisbe က Pyramus ထက်အရင် ရောက်သွားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူ့ထက်ကြိုရောက်နေတာက ခြင်္သေ့အမ တစ်ကောင်ပါ။ ခြင်္သေ့မဟာ သူဖမ်းဆီးလာတဲ့ မိန်းကလေးတစ်ယောက်ရဲ့အလောင်းကို စားနေပါတယ်။ Thisbe လည်း ခြင်္သေ့မကိုမြင်တော့ ကြောက်လန့်ပြီး ထွက်ပြေးပါတော့တယ်။ တိုက်ဆိုင်ချင်တော့ အဲ့ဒီမိန်းကလေးရဲ့အလောင်းကလည်း အဖြူရောင်ဝတ်စုံ ဝတ်ထားတာပါပဲ။

မကြာခင်မှာပဲ Pyramus ဟာ Thisbe နဲ့ချိန်းဆိုထားတဲ့ ဘုရင် Ninus ရဲ့ဂူသင်္ချိုင်းနားကို ရောက်လာပါတယ်။ Pyramus ဟာ အဝတ်ဖြူဝတ်ဆင်ထားပြီး သွေးအလိမ်းလိမ်းပေကျံနေတဲ့ မိန်းကလေးအလောင်းကို Thisbe ရဲ့အလောင်း လို့ထင်သွားပြီး ခြင်္သေ့မကို ဓားနဲ့လိုက်ပိုင်းတာကြောင့် ခြင်္သေ့မလည်း ထွက်ပြေးရပါတော့တယ်။ အဲဒီနောက် Thisbe ဒီလိုအဖြစ်ဆိုးမျိုးနဲ့ကြုံရတာ သူ့ရဲ့အကြံကြောင့်လို့ ပြောရင်း Pyramus ဟာ သူ့လက်စွဲတော်ဓားနဲ့ သူ့လည်ပင်းသူလှီးဖြတ်ကာ သတ်သေလိုက်ပါတော့တယ်။

အကြောက်ပြေသွားတဲ့ Thisbe ပြန်ရောက်လာတဲ့အခါ သေဆုံးနေတဲ့ ချစ်သူ Pyramus ကို မြင်တွေ့လိုက်ရပါတော့တယ်။ သူအကြောက်လွန်ပြီး ထွက်ပြေးသွားခဲ့တာကြောင့် ချစ်သူ Pyramus သေဆုံးခဲ့ရတာလို့ တွေးပြီး Thisbe ဟာ Pyramus ရဲ့ ဓားကို သူမရဲ့ရင်ဝ စိုက်ချလို့ သတ်သေလိုက်ပြန်ပါတော့တယ်။ Thisbe ရဲ့ရင်ဝကနေ ပန်းထွက်လာတဲ့ သွေးတွေဟာ မူးဘယ်ရီသီး အဖြူပင်ကို ထိမှန်သွားပြီး ဘယ်ရီသီးဖြူ တွေအကုန်လုံး နီရဲသွားပါတော့တယ်။

အချစ်နတ်သား Eros ဟာ သူတို့နှစ်ယောက်ရဲ့ ဖြစ်စဉ်ကို စိတ်မချမ်းသာစွာနဲ့ကြည့်လိုက်ရင်း Pyramus နဲ့ Thisbe တို့ရဲ့ချစ်ခြင်းကိုဂုဏ်ပြုတဲ့အနေနဲ့ မူးဘယ်ရီသီးဖြူ တွေကို သွေးရောင်အသီးအဖြစ်ပြောင်းလဲပေးခဲ့ပါတော့တယ်။

စိုးကျော်သူ (Physics)

“Living in Bubbles” 🏡 by | Leo Thomas

Round Gardens, The Naerum of Copenhagen, Denmark

@academia-lucifer

paeony flower by 苹果爱地瓜

「 Ephemeral flowers are so gentle. 」

Flowerster

Marilyn Monroe getting ready at the Ambassador Hotel in New York to see the play “Cat On A Hot Tin Roof, March 24, 1955. Photo by Ed Feingersh.

rabbit lantern for the year of rabbit in west lake, hangzhou, zhejiang province by 卡斯LV